Veel bedrijven, instellingen en organisaties zijn gesloten op Goede Vrijdag. Werknemers hoeven dan niet te komen werken. Sterker nog: werknemers kunnen / mogen vaak ook niet werken. Kan dat zomaar? Krijgen werknemers betaald op deze vrije dag? Strekken deze vrije dagen in mindering op het saldo vakantiedagen? En heb je als werknemer recht op een toeslag indien je (verplicht of onverplicht) werkt op een officiële feestdag? In deze blog geef ik antwoord op deze vragen.
Officiële feestdagen
Officiële feestdagen in Nederland zijn in 2024: nieuwjaarsdag (maandag 1 januari 2025), Goede Vrijdag (vrijdag 18 april 2025), eerste paasdag (zondag 20 april 2025), tweede paasdag (maandag 21 april 2025), Koningsdag (zaterdag 26 april 2025), Bevrijdingsdag (zondag 5 mei 2025), Hemelvaartsdag (donderdag 29 mei 2025), eerste pinksterdag (zondag 8 juni 2025), tweede pinksterdag (maandag 9 juni 2025), eerste kerstdag (donderdag 25 december 2025) en tweede kerstdag (vrijdag 26 december 2025).
Recht om vrij te zijn op een officiële feestdag?
Een aantal van deze officiële feestdagen valt in het weekend (eerste paasdag, Koningsdag, Bevrijdingsdag en eerste pinksterdag). De overige officiële feestdagen vallen op doordeweekse dagen. Zo ook Goede Vrijdag. Heeft een werknemer dan het recht om vrij te zijn?
Geen recht op een vrije dag op Goede Vrijdag
Er is geen wettelijk recht om vrij te zijn op Goede Vrijdag (of op een andere officiële feestdag). Als een werkgever op Goede Vrijdag geopend is en werknemer op die dag toch vrij wil zijn, zal de werknemer hiervoor (regulier) verlof moeten aanvragen. De werknemer dient dan zijn/haar wens schriftelijk kenbaar te maken aan de werkgever (art. 7:638 lid 2 BW). De werkgever dient in beginsel positief te reageren op de verlofaanvraag, tenzij gewichtige redenen daartegen verzetten. Denk aan een situatie waarin de afwezigheid van de werknemer de bedrijfsvoering ernstig verstoort, omdat er op Goede Vrijdag meerdere verlofaanvragen van medewerkers zijn ontvangen en reeds zijn goedgekeurd. In het geval van gewichtige redenen, dient de werkgever dat binnen twee weken kenbaar te maken.
De uitzondering: arbeidsovereenkomst, personeelshandboek of cao
Hoewel er dus geen wettelijk recht is om vrij te zijn op een erkende feestdag, kan een dergelijk recht wel voortvloeien uit een arbeidsovereenkomst, personeelshandboek of cao. In een arbeidsovereenkomst, personeelshandboek of cao kan namelijk zijn opgenomen dat de werknemer vrij is op Goede Vrijdag. In dié situatie heeft een werknemer wel het recht om vrij te zijn. Zo staat in artikel 44 lid 1 van de Cao voor het Schilders-, Afwerkings-, Vastgoedonderhoud- en Glaszetbedrijf (SAVG) het volgende:
‘Op een algemeen erkende feestdag wordt in beginsel geen arbeid verricht. De werknemer heeft recht op vrijaf met behoud van loon.’
Indien dit is de cao is bepaald, zal de werkgever de vakantiedagen niet in mindering mogen brengen op het saldo vakantiedagen.
Vrij op Goede Vrijdag een verworven recht?
Ook indien sprake is van een jarenlange vaste praktijk dat een werknemer vrij is op (een) bepaalde feestdag(en), waarbij de dag niet als vakantiedag wordt aangemerkt, maar dit niet (schriftelijk) overeengekomen is, kan een werknemer daar soms ook rechten aan ontlenen. Dit wordt ook wel een verworven recht genoemd.
Recht op een toeslag indien ik werk op feestdagen?
Net als dat er geen wettelijk recht is om vrij te zijn op de erkende feestdagen is er ook geen recht op een extra toeslag / toelage indien de werknemer werkt op erkend feestdagen.
Ook hier geldt echter weer dat in de arbeidsovereenkomst, het personeelshandboek of in de cao toch kan zijn bepaald dat de werknemer in aanmerking komt voor een toeslag indien hij/zij op een feestdag werkzaamheden verricht. Zo staat in de cao PO dat de werknemer in aanmerking komt voor een toelage van 100% voor uren dat hij/zij werkt op algemeen erkende feestdagen. In de cao Groothandel Textielgoederen kan zelfs het recht op toeslag oplopen tot 200%. En bij de cao Technische Groothandel bedraagt de toeslag 100% én krijgt de werknemer een extra verlofdag indien hij/zij werkt op een feestdag.
Uitruilen vrije dag op Goede Vrijdag met het Suikerfeest
Tegenwoordig wordt in steeds meer cao’s ook rekening gehouden met medewerkers met een andere culturele achtergrond. In bepaalde cao’s is de mogelijkheid opgenomen om verlof voor een traditionele Nederlandse feestdag uit te ruilen voor een verlofdag die vanwege hun geloof of culturele achtergrond belangrijk is (bijv. het Suikerfeest). Kijk op dit punt dus ook goed naar de afspraken die hierover in de cao staan.
Contact advocaat arbeidsrecht
Voor vragen over vakantie/verlof kun je met mij contact opnemen (boystenden@lawandpepper.com of 06-27177989). Wil je op de hoogte blijven van al mijn arbeids- en arbeidsmigratierechtelijke blogs? Volg dan de LinkedIn-pagina van Law&Pepper Advocaten.
Lees ook de andere blogs over vakantie:
- Recht op vrije dagen met kerst en op nieuwjaarsdag?
- Recht op een vrije dag op Hemelvaartsdag?
- Uitbetaling van vakantiedagen: telt pensioencompensatie mee?
- Recht op een vrije dag op tweede pinksterdag?
- Uitbetaling van vakantiedagen: telt het werkgeversdeel van de pensioenpremie mee?
- Skivakantie en het arbeidsrecht: een ongelukkige combinatie (deel I)
