In onze praktijk treden wij veel op voor financiële instellingen, zoals banken. In deze blog staat datingfraude centraal. Wat is het en wat zijn onze ervaringen de laatste tijd in procedures waarbij wij betrokken zijn? Je leest het in deze blog.
Wat is datingfraude?
Datingfraude is een inmiddels bekende methode – die ook veel in de media wordt besproken – die fraudeurs gebruiken om toegang te krijgen tot de financiële middelen bij klanten van banken. De fraudeurs maken daarbij misbruik van het vertrouwen van de klant van de bank door zich voor te doen als potentieel geliefde van de klant. De klant van de bank, maakt vervolgens allemaal gelden over naar de fraudeur. Banken waarschuwen haar klanten veelvuldig voor datingfraude. Ook de politie waarschuwt veel voor deze vorm van fraude.
Wij zien dat klanten van de bank bij datingfraude ervan overtuigd waren (of zijn) dat zij een (in de regel online) affectieve relatie hadden (of hebben) met de fraudeur. De klanten van de bank zijn zich niet ervan bewust dat zij te maken hebben met een fraudeur, waardoor de fraude maanden- of soms jarenlang kan voortduren. Wij zien in de praktijk dat de schade die klanten daarbij oplopen aanzienlijk is, tot soms wel tientallen en in extreme gevallen honderd(en) duizend(en) euro’s.
Het doel van de fraudeurs bij datingfraude is om zoveel mogelijk geld van de klant in handen te krijgen. Fraudeurs zullen er dan ook alles aan doen om de klant zo lang mogelijk ervan te overtuigen dat sprake is van een werkelijke affectieve relatie. Bij deze vorm van fraude beweegt de fraudeur de klant ertoe om zelf betaalopdrachten uit te voeren. De klant blijft vervolgens met zowel fysieke als emotionele schade zitten. De kans dat de klant nog een vergoeding krijgt of een deel van diens geld terugkrijgt is zeer klein.
Beperkte functie van de bank als betaaldienstverlener
In de praktijk zien wij dat de klanten van de bank bij datingfraude vrijwel altijd zelf een betaalopdracht uitvoeren naar de – buitenlandse – betaalrekening. Op het moment van de transactie hadden zij de wil om de transactie te verrichten. Daarmee is sprake van een transactie waarmee de klant heeft ingestemd. Het gevolg daarvan is dat een bank op grond van de wet verplicht is om gevolg te geven aan die betaalopdracht(en) van de klant. Dit wordt ook wel het ‘uitvoergebod’ genoemd. Deze verplichting is logisch, omdat dit een goed werkend betalingsverkeer bevorderd. Klanten moeten erop kunnen vertrouwen dat transacties met hun toestemming correct en snel worden uitgevoerd.
Op de bank rust geen algehele monitoringsverplichting. Een uitzondering hierop kan worden gemaakt als de bank zich daadwerkelijk ervan bewust was dat sprake was van ongebruikelijk betalingsverkeer. In de praktijk is van deze uitzondering in de regel nagenoeg geen sprake. Banken zullen namelijk – in de regel – niet toestaan dat dergelijke transacties plaatsvinden.
In de praktijk zien wij dat klanten vaak verklaren dat er geen sprake is van datingfraude en zij de transacties welbewust hebben verricht. Klanten geven daarbij tevens aan dat ze transacties hebben verricht uit liefde of lust en dat sprake is van een affectieve relatie. Vaak willen klanten de gedachte niet opgeven dat sprake is van een relatie en komt het voor dat ze wederom gelden gaan overmaken naar de fraudeurs.
Onderzoek naar transacties
De bank start vaak een cliëntenonderzoek nádat het haar is gebleken dat mogelijk sprake is van datingfraude. Banken zijn daartoe verplicht, omdat banken fraude willen tegengaan. Een bank wil dergelijke transacties niet toestaan en voorkomen. Banken kunnen dan om stukken vragen om te beoordelen of (mogelijk) sprake is van datingfraude. Klanten moeten meewerken aan het cliëntenonderzoek.
Het komt in de praktijk voor dat klanten de waarschuwingen van de bank niet ter harte nemen en – hoe vervelend ook – opnieuw slachtoffer worden van datingfraude. In dergelijke gevallen kan het voorkomen dat de bank de bancaire relatie eindigt met de klant. Dit ter voorkoming van fraude. Dit kan voor de klant – naast financiële gevolgen – ook andere negatieve gevolgen met zich meebrengen, zoals het verlies van een bankrekening.
Heb je vragen over datingfraude of wat te doen bij fraude?
Bij Law&Pepper hebben wij ruime ervaring met deze problematiek. Wij procederen namens financiële dienstverleners dan ook met regelmaat bij de rechterlijke macht alsook het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening. Neem gerust contact op met Ati Bijnevelt met vragen over (dating)fraude.
Bij Law&Pepper verzorgen wij regelmatig cursussen. Zo ook over de fraude bij financiële instellingen en de zorgplicht van banken. Daarbij vinden wij het vanzelfsprekend dat de inhoud van onze presentatie op jouw organisatie is afgestemd. Benieuwd wat wij voor jouw organisatie kunnen betekenen? Neem dan vrijblijvend contact op met Philippe Jansen.
